De winter is een periode waarin de tuin in rust komt, maar dat betekent niet dat er niets te doen is. Daarom is het belangrijk om je tuin winterklaar te maken. Door je tuin goed voor te bereiden op de koude maanden, zorg je ervoor dat planten en tuinmeubelen de winter goed doorkomen en dat je in het voorjaar weer kunt genieten van een bloeiende en gezonde buitenruimte.
In dit artikel delen we de 7 belangrijkste klusjes om je tuin winterklaar te maken.
Tuin winterklaar maken
De Nederlandse winters kunnen onvoorspelbaar zijn. Strenge vorst, natte periodes, of juist zachte temperaturen kunnen elkaar afwisselen. Voor veel planten en materialen kan deze afwisseling schadelijk zijn. Daarom is het belangrijk om voorzorgsmaatregelen te nemen. Als je je tuin goed voorbereid, zullen planten, gras en tuinaccessoires de winter beter doorstaan. Daarnaast bespaar je jezelf in het voorjaar veel werk als je nu alvast wat opruimwerk doet.
De herfst is de perfecte tijd om bepaalde bomen en struiken te snoeien. Door nu te snoeien, kunnen de planten zich herstellen voordat de strenge vorst toeslaat. Bovendien zorgt snoeien ervoor dat de planten in het voorjaar beter en voller uitlopen. Hier zijn enkele richtlijnen voor het snoeien:
Snoei bladverliezende bomen en struiken
Zodra de bladeren van de bomen en struiken zijn gevallen, kun je deze planten snoeien. Denk aan heesters zoals rozen, hortensia’s en lavendel. Snoei takken die elkaar kruisen of die beschadigd zijn, zodat de plant luchtig blijft en nieuwe groei in het voorjaar wordt bevorderd.
Vermijd snoeien van vorstgevoelige planten
Niet alle planten moeten in het najaar gesnoeid worden. Vorstgevoelige planten, zoals mediterrane kruiden en sommige siergrassen, kun je beter pas in het voorjaar snoeien. De dode delen van de plant beschermen de kern tegen vorstschade.
Bomen snoeien
Voor bomen die in de winter sap verliezen, zoals esdoorns en berken, is de herfst een goed moment om te snoeien. Hierdoor voorkom je dat ze in het voorjaar ‘bloeden’, wat betekent dat er sap uit de snoeiwonden loopt.
Beste uit de test!
GARDENA Classic Bypass Snoeischaar
“Handige degelijke snoeischaar, en nooit meer vuil tussen de veer omdat deze ingebouwd zit.“
bol.com // GARDENA
2. Opruimen van de tuin
Een nette en opgeruimde tuin helpt niet alleen om schade door winterweer te voorkomen, het zorgt er ook voor dat je in het voorjaar minder werk hebt. Hier zijn enkele taken die je kunt uitvoeren om je tuin netjes te houden tijdens de winter:
Verwijder gevallen blad
Bladeren die op het gazon blijven liggen, kunnen voor gele plekken en schimmelvorming zorgen. Hark of blaas de bladeren regelmatig van het gras en voeg ze toe aan je composthoop, of gebruik ze om planten te beschermen tegen vorst.
Maak de borders schoon
Verwijder afgestorven plantenresten uit de borders om te voorkomen dat ze gaan rotten en schimmels aantrekken. Laat wel een laag bladeren en organisch materiaal liggen om de bodem te beschermen en voedzaam te houden.
Reinig en berg tuinmeubelen op
Maak je tuinmeubelen schoon voordat je ze opbergt voor de winter. Houten meubelen kun je het beste behandelen met een beschermende olie of lak. Heb je genoeg ruimte, zet ze dan binnen in een schuur of garage. Als dat niet mogelijk is, dek ze dan af met een waterdichte hoes.
3. Het gazon winterklaar maken
Het gazon heeft voor de winter ook extra aandacht nodig. Hoewel het gras in de winter niet groeit, kunnen koude en natte omstandigheden het gazon beschadigen. Hier zijn enkele stappen om je gazon goed voor te bereiden op de winter:
Laatste maaibeurt
Voordat de winter echt begint, is het belangrijk om je gazon nog een laatste keer te maaien. Maai het gras niet te kort; een lengte van ongeveer 4-5 cm is ideaal. Korter gras is gevoeliger voor vorstschade, terwijl te lang gras kan gaan rotten onder een laag sneeuw of natte bladeren.
Verticuteren en beluchten
Voor een gezond gazon is het goed om de grond te beluchten en te verticuteren voordat de winter begint. Verticuteren verwijdert mos en dode grasresten, terwijl beluchten zorgt voor betere waterafvoer en luchtcirculatie in de grond. Dit helpt om het gras gezond te houden tijdens de natte wintermaanden.
Herstel kale plekken
Kale plekken in het gazon zijn kwetsbaar voor mosvorming en vorst. Zaai kale plekken in de herfst opnieuw in, zodat het gras in het voorjaar weer gelijkmatig kan groeien. Gebruik een snelkiemend graszaad voor het beste resultaat.
Gebruik een najaarsmeststof
Geef je gazon in het najaar een speciale kaliumrijke meststof. Kalium helpt het gras om beter bestand te zijn tegen kou en ziekten. Vermijd meststoffen met veel stikstof, want die stimuleren de groei, wat in de winter ongewenst is.
4. Planten beschermen tegen vorst
Een van de belangrijkste stappen bij het winterklaar maken van je tuin is het beschermen van je planten tegen vorst. Sommige planten kunnen goed tegen de kou, terwijl anderen wat extra aandacht nodig hebben.
Vorstgevoelige planten in potten
Planten in potten zijn kwetsbaarder dan planten in de volle grond. Dit komt omdat de potgrond sneller bevriest dan de grond in je tuin. Vorstgevoelige planten, zoals fuchsia’s, oleanders en citroenboompjes, kunnen niet goed tegen lage temperaturen. Verplaats deze planten naar een beschutte plek, zoals een serre, kas of zelfs binnen in huis. Heb je geen ruimte binnen? Wikkel de potten dan in noppenfolie en zet ze dicht bij elkaar op een beschutte plek, zoals tegen de muur van je huis.
Vaste planten beschermen
Vaste planten die in de volle grond staan, kunnen vaak wat beter tegen de kou, maar sommige hebben extra bescherming nodig. Bedek kwetsbare planten met een laag stro, bladeren of tuincompost (mulch). Dit beschermt de wortels tegen bevriezing. Planten zoals dahlia’s en knolbegonia’s kunnen worden opgegraven en op een koele, donkere plek binnen worden opgeslagen tot het voorjaar.
Gebruik vliesdoek of plantenhoezen
Voor erg vorstgevoelige planten kun je speciale vliesdoeken of plantenhoezen gebruiken. Deze laten licht en lucht door, maar beschermen de planten tegen vorst. Vooral bij onverwachte nachtvorst is dit een snelle en effectieve manier om je planten te beschermen.
Beste uit de test!
DCM Boomschors Mulch 70 liter
Mulch beschermt planten tegen vorst en gaat onkruidgroei tegen. Mulch zorgt daarnaast voor een gezonde bodem.
bol.com // DCM
5. Tuin winterklaar maken: Waterbeheer
Tijdens de wintermaanden kan water dat achterblijft in leidingen, slangen en vijvers bevriezen en schade veroorzaken. Hier zijn enkele tips om problemen met water te voorkomen:
Sproei-installaties afsluiten
Sluit je sproei-installatie af en laat alle leidingen leeglopen om te voorkomen dat ze barsten door bevriezing. Haal tuinslangen van de kraan en berg ze op een droge plek op.
Vijvers winterklaar maken
Als je een vijver hebt, moet je ervoor zorgen dat deze niet volledig dichtvriest. Plaats een drijver of speciale vijververwarmer om een opening in het ijs te behouden. Dit voorkomt dat schadelijke gassen zich ophopen onder het ijs en dat vissen stikken.
6. Zorg voor de dieren in je tuin
De winter kan een moeilijke tijd zijn voor dieren. Door een paar eenvoudige maatregelen te nemen, kun je vogels, egels en andere dieren helpen de winter door te komen.
Vogels bijvoeren
Hang vetbollen, pinda’s en zaden op om vogels van extra energie te voorzien. Zorg ook voor vers drinkwater, want dat kan schaars worden als alles bevriest. Door vogels bij te voeren wordt het ook nog eens een gezellig gefladder in de tuin!
Schuilplekken voor egels
Egels houden winterslaap en zoeken vaak naar een beschutte plek om te overwinteren. Laat een hoekje in je tuin met takken en bladeren liggen, zodat ze daar een nest kunnen maken. Ook zijn er allerlei leuke egel huisjes te koop waar egels hun winterslaap veilig in doorkomen.
Een van de leukste en meest lonende tuinwerkzaamheden in de herfst is het poten van bloembollen. Door nu bloembollen te planten, zorg je ervoor dat je in het voorjaar wordt verwelkomd door een explosie van kleuren in je tuin.
De beste tijd om bollen te poten
Het planten van bloembollen gebeurt in de herfst, meestal tussen september en november. De grond is dan nog warm genoeg om de bollen wortel te laten schieten, maar het is koel genoeg om te voorkomen dat de bollen gaan groeien voordat de winter begint. Het belangrijkste is dat de bollen voor de eerste vorst worden geplant, zodat ze de tijd hebben om zich te settelen in de grond.
Tip: Met een bollenplanter poot je de bloembollen nog makkelijker.
Tips voor het poten van bloembollen
Plant in lagen: Voor een extra vol en kleurrijk effect kun je bollen in lagen planten. Dit wordt ook wel de “lasagnemethode” genoemd. Begin met de grootste bollen op de diepste laag (zoals tulpen), plant daarboven kleinere bollen (zoals krokussen). Hierdoor bloeien verschillende bloemen op verschillende tijden in het voorjaar.
Combineren met vaste planten: Overweeg om bloembollen te combineren met vaste planten. Wanneer de bollen in het voorjaar bloeien, zullen de vaste planten nog niet volledig uitgelopen zijn. Dit zorgt ervoor dat je tuin meteen vanaf het begin van het jaar kleur heeft.
Potten en bakken: Heb je weinig ruimte in de tuin, of wil je bloembollen op je terras of balkon? Je kunt bollen ook prima in potten planten. Zorg ervoor dat de pot diep genoeg is en dat er drainagegaten in zitten om overtollig water weg te laten lopen.
De tuin winterklaar maken is essentieel
De tuin winterklaar maken is een belangrijke klus waarmee je de gezondheid van je planten, gazon en tuinaccessoires beschermt tegen de koude maanden. Door op tijd de juiste stappen te ondernemen, zorg je ervoor dat je tuin sterk en vitaal de winter doorkomt en dat je in het voorjaar weer kunt genieten van een prachtige buitenruimte.
Hulp nodig bij het winterklaar maken van de tuin? Vind hier uw hovenier die is aangesloten bij ons keurmerk.
Ga je liever binnenshuis aan de slag? Ontdek hier snelle doe-het-zelf projecten voor in de avonduren.
Wat een fantastisch en praktisch artikel over het winterklaar maken van de tuin! Geweldig hoe je de stappen voor snoeien, opruimen en het beschermen van planten opsplitst. Ik ben benieuwd, denk je dat mulchen effectiever is dan andere vormen van vorstbescherming? Bedankt voor het delen van zulke gedetailleerde inzichten, ze zijn erg nuttig voor iedereen die in het voorjaar weer van een bloeiende tuin wil genieten!
Beste Eline,
Dank voor je enthousiaste reactie. Mulchen wordt gezien als de meest effectieve manier van vorst bescherming omdat het niet alleen de bodem afdekt. Het zorgt voor een isolerende laag, houdt vocht vast wat uitdroging van de bodem voorkomt en je gebruikt er het meest natuurlijke materiaal voor zonder chemische of kunstmatige aanpassingen. Dus ja, wij zijn fan van mulchen!