De Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (WKB) is per 1 januari 2024 ingegaan. Deze heeft heeft het doel de bouwkwaliteit in Nederland te verbeteren en de positie van met name opdrachtgevers te versterken. Er is nog veel onduidelijkheid over deze wet. Daarom leggen we je in dit blog precies uit welke invloed de WKB heeft op jouw werkzaamheden als ZZP’er in de bouw.
Wat is de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (WKB)?
De WKB is een initiatief van de overheid om de kwaliteit van bouwwerken te waarborgen en de rechten van opdrachtgevers te versterken. De wet omvat drie belangrijke veranderingen:
1. Versterkte aansprakelijkheid van aannemers
Aannemers, waaronder ZZP’ers, worden verantwoordelijk voor het leveren van een bouwproject dat voldoet aan de wettelijke bouwvoorschriften. De aansprakelijkheid van de aannemer is uitgebreid tot gebreken die pas na oplevering zichtbaar worden.
2. Invoering van onafhankelijke kwaliteitsborging
Waar voorheen de gemeente toezicht hield op de bouwkwaliteit, wordt dit nu overgedragen aan onafhankelijke kwaliteitsborgers. Deze kwaliteitsborgers zullen gedurende het bouwproces controleren of het werk aan de eisen voldoet.
3. Verplicht opleverdossier
Bij oplevering van een bouwproject moet de aannemer een dossier opleveren waarin wordt aangetoond dat het werk volgens de wettelijke normen is uitgevoerd. Dit dossier kan worden gebruikt bij eventuele geschillen of problemen die later ontstaan.
De impact van de WKB op ZZP'ers in de bouw
Voor ZZP’ers in de bouw brengt de WKB nieuwe verantwoordelijkheden en uitdagingen met zich mee. Als zelfstandige ben je vaak verantwoordelijk voor zowel de uitvoering van het werk als voor de administratie en de communicatie met de opdrachtgever. Met de invoering van de WKB zijn daar nieuwe verplichtingen bijgekomen.
Meer verantwoordelijkheid voor de bouwkwaliteit: Je bent niet alleen verantwoordelijk voor de uitvoering van het werk, maar ook voor het aantonen dat jouw werk aan de bouwvoorschriften voldoet. Dit betekent dat je gedurende het hele bouwproces moet documenteren hoe je te werk gaat en welke materialen je gebruikt.
Samenwerking met een onafhankelijke kwaliteitsborger: Om aan de eisen van de WKB te voldoen, moet je samenwerken met een kwaliteitsborger die jouw werk controleert. Deze kwaliteitsborger zorgt ervoor dat het bouwwerk voldoet aan de wettelijke eisen, en geeft uiteindelijk groen licht voor de oplevering.
Uitgebreider opleverdossier: Naast de gebruikelijke oplevering moet je nu ook een opleverdossier aanleveren. Dit dossier moet bewijsmateriaal bevatten dat het bouwwerk voldoet aan de gestelde eisen, zoals bouwtekeningen, keuringsrapporten en foto’s van de werkzaamheden.
Belangrijk om te weten
De veranderingen uit de WKB gelden (naar verwachting) tot en met 2028 alleen voor nieuwbouw van eenvoudige bouwwerken. Dit zijn bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Daarna volgen de andere bouwwerken. Dat begint met verbouw van eenvoudige bouwwerken, mogelijk vanaf 1 juli 2025. Hierdoor kunnen bouwbedrijven en gemeenten stap voor stap ervaring opdoen met het nieuwe toezicht in de bouw. Bron
Stappenplan: Hoe voldoe je als ZZP'er aan de eisen van de WKB?
Stap 1: Informeer jezelf over de WKB en de bouwvoorschriften
Het eerste wat je moet doen, is jezelf grondig informeren over de WKB en de specifieke bouwvoorschriften die van toepassing zijn op jouw projecten. Dit betekent dat je op de hoogte moet zijn van de laatste regelgeving en normen die gelden voor jouw vakgebied.
Acties:
- Volg cursussen of trainingen over de WKB en bouwvoorschriften.
- Raadpleeg betrouwbare bronnen, zoals brancheorganisaties of de overheid, om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen.
- Maak een lijst van alle bouwvoorschriften die van toepassing zijn op jouw projecten en zorg dat je begrijpt wat ze inhouden.
Stap 2: Werk samen met een kwaliteitsborger
Een van de kernpunten van de WKB is de samenwerking met een onafhankelijke kwaliteitsborger. Deze partij is verantwoordelijk voor het toezicht op de kwaliteit van jouw werk en zorgt ervoor dat het bouwproces voldoet aan de wettelijke eisen.
Acties:
- Zoek een betrouwbare en erkende kwaliteitsborger om mee samen te werken.
- Bespreek vooraf met de kwaliteitsborger hoe de controles zullen verlopen en welke documenten je moet aanleveren.
- Zorg dat je goede communicatie hebt met de kwaliteitsborger gedurende het hele bouwproces om eventuele problemen tijdig op te lossen.
Het samenwerken met een onafhankelijke kwaliteitsborger zal kosten met zich meebrengen. Hoe hoog dit bedrag is, is van veel factoren afhankelijk, maar een algemeen kengetal is 1,5% van de bouwsom. Bron
Stap 3: Documenteer je werkzaamheden nauwkeurig
Onder de WKB ben je verplicht om je werkzaamheden nauwkeurig te documenteren. Dit betekent dat je van elke fase van het bouwproces bewijs moet leveren dat het werk volgens de voorschriften is uitgevoerd. Dit bewijs vormt de basis van het opleverdossier dat je bij de oplevering aan de opdrachtgever moet overhandigen.
Acties:
- Maak foto’s van het bouwproces, vooral van kritieke onderdelen zoals funderingen, isolatie en installaties.
- Houd een logboek bij waarin je de uitgevoerde werkzaamheden, gebruikte materialen en eventuele problemen noteert.
- Verzamel certificaten, keuringsrapporten en andere officiële documenten die de kwaliteit van het werk aantonen.
Stap 4: Stel een opleverdossier samen
Bij de oplevering van het project moet je een opleverdossier overhandigen aan de opdrachtgever. Dit dossier is bedoeld om aan te tonen dat het bouwwerk voldoet aan de wettelijke eisen en kan later als bewijs dienen bij eventuele geschillen. Het opleverdossier moet goed georganiseerd en volledig zijn.
Acties:
- Zorg dat alle benodigde documenten, zoals bouwtekeningen, foto’s, keuringsrapporten en certificaten, aanwezig zijn in het opleverdossier.
- Maak het dossier digitaal en overzichtelijk, zodat het gemakkelijk te raadplegen is door de opdrachtgever.
- Bespreek het opleverdossier bij de oplevering met de opdrachtgever, zodat er duidelijkheid is over de inhoud.
Stap 5: Controleer je verzekeringen
De WKB breidt de aansprakelijkheid van aannemers uit, wat betekent dat het belangrijker dan ooit is om goed verzekerd te zijn. Controleer of je aansprakelijkheidsverzekering en eventuele andere verzekeringen voldoende dekking bieden voor de risico’s die je loopt als ZZP’er in de bouw.
Acties:
- Neem contact op met je verzekeraar om je huidige verzekeringspolissen te controleren en aan te passen aan de nieuwe wetgeving.
- Overweeg het afsluiten van een beroepsaansprakelijkheidsverzekering als je deze nog niet hebt, om jezelf te beschermen tegen claims die voortvloeien uit gebreken in je werk.
- Zorg dat je verzekeringen up-to-date zijn en dat je alle benodigde documenten bij de hand hebt.
Stap 6: Bereid je voor op eventuele geschillen
Met de invoering van de WKB kan het voorkomen dat er geschillen ontstaan over de kwaliteit van het geleverde werk. Als ZZP’er is het belangrijk om voorbereid te zijn op mogelijke conflicten met opdrachtgevers en om te weten hoe je jezelf kunt verdedigen.
Acties:
- Zorg dat je een goede administratie bijhoudt van alle correspondentie met de opdrachtgever.
- Maak duidelijke afspraken met de opdrachtgever over het bouwproces, de verantwoordelijkheden en de verwachtingen.
- Overweeg het gebruik van juridische bijstand of een rechtsbijstandverzekering om jezelf te beschermen bij conflicten.
- Als houder van het Keurmerk Kwaliteitsvakman maak je gebruik van onze onafhankelijke geschillencommissie. Klik hier voor meer informatie en om je aan te melden.
Wees voorbereid op de WKB
De Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen (WKB) brengt aanzienlijke veranderingen met zich mee voor ZZP’ers in de bouwsector. Hoewel de nieuwe verantwoordelijkheden en administratieve lasten uitdagend kunnen zijn, bieden ze ook kansen om je te onderscheiden door het leveren van hoogwaardige bouwkwaliteit en transparantie richting de opdrachtgever.
Door je goed voor te bereiden en te werken volgens het stappenplan dat hierboven is beschreven, kun je als ZZP’er succesvol blijven opereren in een sector die steeds hogere eisen stelt aan bouwkwaliteit. Het is van groot belang dat je de WKB niet ziet als een obstakel, maar als een kans om je professionaliteit te laten zien en je klanten nog beter van dienst te zijn.